Ilu lat dożyjesz? Czy możliwe jest zahamowanie lub nawet całkowite zatrzymanie procesu starzenia? Jak poprawi jakość swojego życia? Chyba każdy z nas chociaż raz zastanawiał się nad tym ile lat będzie trwało jego życie. W 1930 roku Albert Einstein wypowiedział jeden ze swoich najbardziej rozpoznawalnych cytatów „Życie jest jak jazda na rowerze. Żeby utrzymać równowagę, musisz być w ciągłym ruchu”. Co miał przez to na myśli? W dzisiejszym artykule Peter Diamandis założyciel i prezes Fundacji X Prize oraz Singularity University, jak również autor bestsellerów, takich jak „The Future Is Faster Than You Think” opowiada na pytanie „co to znaczy mieć nastawienie na długowieczność i co już dziś możesz zrobić, aby zmaksymalizować długość swojego zdrowia?”
Nastawienie na długie życie
To jak długo będziemy żyć zależy od wielu czynników, między innymi od naszego nastawienia. Jedną z misji Diamandisa jest pomoc innym w zmianie sposobu myślenia, na taki, który jest ukierunkowany na długowieczność. Aby to zrobić przeanalizujmy dowody, pokazujące ogromny postęp w dzisiejszej medycynie, które w następnej dekadzie wydłużą nasze życie i zdrowie. Jednym ze sposobów zrozumienia danego zagadnienia jest zrozumienie tego, co jest jego przeciwieństwem. Peter twierdzi, że przeciwieństwem nastawienia na długowieczność jest zaakceptowanie norm społecznych, według których oczekiwana długość życia kobiet wynosi 81,2 lata, a mężczyzn 76,4 lata. To pogodzenie się z nieuniknionym losem i wydanie praktycznie wszystkich oszczędności życia na walkę z chorobami na ostatniej prostej życia. Od zarania dziejów ludzie wierzyli, że „śmierć jest czymś normalnym i oczekiwanym. Wiele instytucji, usług i produktów jest zorganizowanych wokół pozornie nieuniknionej rzeczywistości – ludzi umierających w wieku sześćdziesięciu, siedemdziesięciu, czy osiemdziesięciu lat. Od wielu lat w kręgach medycznych i badawczych tematem tabu jest mówienie o idei, że „starzenie się jest chorobą”. Naukowcy głoszący tę doktrynę zostali niejako odsunięci i a ich teorie odrzucone.
Co się zmieniło?
Obecnie obserwujemy dynamiczny rozwój medycyny oraz technologii wykładniczych. Innowacje takie jak sekwencjonowanie genomu, transkryptomika RNA, modyfikatory szlaku Wnt, szczepionki, system CRISPR, płynne biopsje, komórki CAR-T, terapia genowa, egzosomy i komórki macierzyste to tylko niektóre z szybko rozwijających się technologii. Warto mieć na uwadze fakt, że w przeszłości średnia długość ludzkiego życia wynosiła około trzydzieści lat, czyli od urodzenia do momentu przekazania genów swojemu potomstwu i osiągnięcia przez nich wieku rozrodczego. Od początku XX wieku rutynowo podwajamy, a nawet potrajamy oczekiwaną długość swojego życia. Niestety ale po osiągnięciu trzydziestu lat, wiele funkcji w organizmie, w szczególności związanych z ekspresją genów ulega rozregulowaniu i uszkodzeniu, przez co zaczynamy gromadzić martwe komórki. Rezultatem tego jest rozwijanie się wielu chorób, które potocznie nazywamy starzeniem się. Niektórzy naukowcy wierzą, że można spowolnić lub nawet zatrzymać ten proces. Sztuczna inteligencja oraz pojawienie się komputerów kwantowych zdolnych do modelowania interakcji molekularnych w komórkach i na powierzchni komórki spowodują wykładniczy wzrost wszystkich technologii wydłużających żywotność, które będą miały na nas wpływ w nadchodzącej dekadzie. Obecnie widzieliśmy jedynie 10 % ich możliwości. Biorąc pod uwagę wszystkie te ekscytujące zmiany, właściwy sposób myślenia to taki, który koncentruje się na możliwościach maksymalizacji Twojego zdrowia – to nastawienie na długowieczność. A co jeszcze na nie wpływa i je kształtuje? Poniżej przestawionych jest sześć kluczowych obszarów, na które warto zwrócić uwagę:
1) To, w co wierzysz – jeśli wierzysz, że życie jest kruche i krótkie, będziesz uważać się za szczęściarza jeśli dożyjesz do 75 urodzin. Jeśli natomiast postrzegasz starzenie się jako chorobę, regularnie śledzisz przełomy w medycynie i biotechnologii, które mają potencjał spowolnienia procesu starzenia, wyjdziesz z założenia, że „100 lat to nowe 60”.
2) Media, które konsumujesz – To, co czytasz, słuchasz czy oglądasz (np. książki, blogi, wiadomości, podcasty, filmy) bezpośrednio wpływa na Twoje spojrzenie na życie. Czy karmisz swój umysł negatywnymi informacjami, bądź ogólnodostępnymi teoriami z niesprawdzonych źródeł, czy czytasz książki, takie jak „Jak żyć długo. Dlaczego się starzejemy i czy naprawdę musimy?” Davida Sinclaira, blogi badawcze lub kanały informacyjne, takie jak FutureLoop? Czy jesteś na bieżąco z najnowszymi osiągnięciami z zakresu długowieczności?
3) Twoja społeczność – ludzie, z którymi spędzasz czas i którymi się otaczasz, kształtują to, kim jesteś i w co wierzysz. Jeśli spędzasz dużo czasu z osobami, które nieustannie się zamartwiają i skarżą się, że coś ich boli, wielce prawdopodobne, że i Ty wkrótce przejmiesz ich sposób myślenia. Analogicznie jeśli Twoi znajomi są ambitni, optymistycznie nastawieni do życia i pełni energii Tobie też może się to udzielić.
4) Sen – to czy się właściwie wysypiasz ma kluczowy wpływ na funkcjonowanie całego Twojego organizmu. Książką, która szczegółowo to opisuje, jest „Dlaczego śpimy. Odkrywanie potęgi snu i marzeń sennych” napisana przez doktora Matta Walkera. Czy wyznajesz pogląd „sen jest dla słabych”, albo „wyśpię się po śmierci?”, a może traktujesz sen priorytetowo i używasz najlepszych technik pomagających osiągnąć osiem pełnych godzin zdrowego snu?
5) Dieta – na pewno słyszałeś powiedzenie „jesteś tym, co jesz”. Pożywienie jest paliwem zasilającym nasze ciało. Czy zwracasz uwagę na to co jesz? Czy nie spożywasz zbyt dużo cukru i przetworzonego pożywienia? Czy Twoja dieta jest bogata w witaminy i mikroelementy? Czy Twój organizm jest wystarczająco nawodniony? Właściwie zbilansowana dieta jest kluczowym czynnikiem wpływającym na nasze zdrowie.
6) Ćwiczenia fizyczne – aktywność fizyczna ma fundamentalne znaczenie dla długowieczności. Regularne uprawianie sportu jest podstawą utrzymania dobrego stanu zdrowia, kondycji i prawidłowego rozwoju organizmu. Czy się ruszasz? Czy raczej unikasz dodatkowego wysiłku fizycznego?
Nie ulega wątpliwości, że nastawienie odgrywa kluczową rolę i ma wpływ na codzienne życie. Nasz mózg działa jak najpotężniejszy komputer, jednak nie wykorzystamy jego pełnego potencjału, jeśli będziemy z niego korzystać w niewłaściwy sposób. Zmiany demograficzne oraz niski przyrost naturalny sprawiają, że z roku na rok na całym świecie przybywa seniorów. Według danych GUS-u w 2050 r. w Polsce ponad 30 % społeczeństwa będzie liczyło więcej niż sześćdziesiąt lat. Rzymski filozof Seneka powiedział: „Nie otrzymujemy krótkiego życia, lecz je takim czynimy. Nie brakuje nam czasu, lecz trwonimy go”. Możemy być pewni, że przyszła dekada przyniesie wiele innowacji, a nauka będzie przedłużać i poprawiać nasze życie i zdrowie. Jak mądrze możemy wykorzystać ten czas? Czy będziesz rozwijać nastawienie na długowieczność?
