Wszyscy słyszymy o tym, jak sztuczna inteligencja przebojowo wdziera się w nasze życie. Wkrada się dosłownie w każdy jego obszar. Najgorsze, co możemy zrobić, to zamknąć oczy i udawać, że AI nie istnieje. Aby pozostać konkurencyjnym na rynku pracy, trzeba się z AI zaprzyjaźnić, zrozumieć, jak funkcjonuje i opanować współpracę z nią.

Sztuczna inteligencja nie jest dziedziną nową. Matematycy i informatycy rozpoczęli prace nad AI jeszcze w latach 50 ubiegłego wieku, czyli ponad 70 lat temu! Dopiero współczesne komputery, dzięki ogromnej wydajności o odpowiednio pojemnej pamięci operacyjnej są w stanie realizować najbardziej zaawansowane algorytmy AI, które dziś znamy jako „generatywna sztuczna inteligencja”.

AI wymaga tez zrozumienia pojęć takich jak głębokie uczenie maszynowe, przetwarzanie języka naturalnego, duże modele językowe, modele dyfuzyjne, inferencja, modele rozumujące, agenci AI itp. Znajomość tych pojęć i technik sprawi, że sztuczna inteligencja przestanie skrywać przed nami swoje tajemnice.

W nauce bardzo pomagają też inteligentni asystenci głosowi, tacy jak Amazon Alexa czy Asystent Google, którzy mogą nas odpytać z angielskich słówek czy stolic państw. Do nauki nie trzeba mieć nawet wyspecjalizowanego sprzętu – wystarczą odpowiednie aplikacje na komputer, a nawet smartfona, którego zawsze mamy w kieszeni – a to oznacza, że uczyć możemy się w dowolnej chwili, nawet podczas jazdy autobusem czy w oczekiwaniu pod gabinetem na wizytę u dentysty. 

Rozwój AI przyspieszył w ciągu ostatniego roku i zasadniczo wiemy już, że generatywna AI zmieni sposób naszej pracy i interakcji na poziomie tak dużym, jak wszystko co widzieliśmy za naszego życia. Sztuczna inteligencja to zbiór technologii, które pozwalają maszynom na naśladowanie ludzkiej inteligencji i samodzielne uczenie się. Obecnie modele AI potrafią już przetwarzać język naturalny, rozpoznawać i generować obrazy oraz podejmować decyzje. Jednak w wielu obszarach wciąż ustępują człowiekowi. Dynamiczny postęp w dziedzinie AI sprawi, że wiele zawodów zostanie zautomatyzowanych lub zmodyfikowanych. Jednocześnie powstaną nowe role związane z rozwojem i wdrażaniem technologii. Aby odnaleźć się w tych zmianach, musimy stale podnosić swoje kompetencje cyfrowe oraz rozwijać umiejętności kreatywnego myślenia i rozwiązywania problemów, które wciąż będą unikatowo ludzkie. 

Czym jest sztuczna inteligencja? Jakie są jej aktualne możliwości i ograniczenia oraz jaki ma wpływ na zmiany na rynku pracy, w tym procesy automatyzacji? Jaki ma i będzie miała w najbliższych latach wpływ na naszą codzienność, na nasze wybory, nasze rodziny i dzieci. Jak odnaleźć się w tym gąszczu informacji i opinii i skorzystać jak najbardziej na tym wyścigu. W jaki sposób należy przygotować się na te przemiany jako pracownik i jako pracodawca. Jakie są najpopularniejsze narzędzia AI, które mogą nam usprawnić i skrócić czas pracy nawet o 40%. 

Promptowanie, czyli umiejętność konstruowania promptów, to dziś niezwykle cenna kompetencja. Prompty to zapytania do sztucznej inteligencji przy wykorzystaniu języka naturalnego. I choć wydawanie komend AI wydaje się z pozoru proste, to większość z nas popełnia podstawowe błędy przy budowaniu promptów: są zbyt ogólne, zawierają sprzeczne informacje, często są niejednoznaczne, zapominamy też o uwzględnieniu kluczowych elementów.

Wraz z popularyzacją ChatGPT i podobnych modeli LLM pojawił się wręcz nowy zawód – inżynier promptów (prompt engineer), który specjalizuje się wyłącznie w pisaniu promptów. Wiele firm poszukuje obecnie inżynierów promptów i prowadzi w tym zakresie aktywne rekrutacje.

Podczas warsztatu uczestnicy dowiedzą się, jak poprawnie budować prompty, czego unikać i jakie stosować sztuczki, by czatboty oparte o duże modele językowe albo na przykład generatory obrazów realizowały dokładnie te zadanie, których od nich wymagamy.

Gdy myślimy o wsparciu nauki przez nowe technologie, pierwsze, co przychodzi nam do głowy do wirtualna rzeczywistość. W hełmie VR możemy przenieść się do dowolnego miejsca i spotkać wirtualnego nauczyciela, którym nawet nie musi być człowiek. Taki wirtualny nauczyciel może nas uczyć nowych języków, a nawet wykonywania czynności, jak przeprowadzenie operacji na wirtualnym pacjencie czy naprawa wirtualnego samochodu. 

W nauce bardzo pomagają też inteligentni asystenci głosowi, tacy jak Amazon Alexa czy Asystent Google, którzy mogą nas odpytać z angielskich słówek czy stolic państw. Do nauki nie trzeba mieć nawet wyspecjalizowanego sprzętu – wystarczą odpowiednie aplikacje na komputer, a nawet smartfona, którego zawsze mamy w kieszeni – a to oznacza, że uczyć możemy się w dowolnej chwili, nawet podczas jazdy autobusem czy w oczekiwaniu pod gabinetem na wizytę u dentysty. 

Generatywna sztuczna inteligencja w błyskawicznym tempie dała nam do rąk zupełnie niespotykane narzędzia. Jak się okazuje, modele LLM są idealnym rozwiązaniem do pisania artykułów, wpisów na serwisy społecznościowe, maili albo streszczania dokumentów. Ale GenAI świetnie radzi sobie też z tworzeniem fotorealistycznych obrazów i filmów, muzyki i piosenek praktycznie nie do odróżnienia od tych, które słuchamy na Spotify, prezentacji, logotypów, stron internetowych, wizualizacji, zdjęć produktowych, a nawet gier i programów komputerowych.

W przeciągu ostatnich dwóch lat na rynku ukazało się około 30 tysięcy różnych aplikacji i narzędzi AI. Niektóre są absolutnie fenomenalne, inne okazują się mało użyteczne. Na pewno jednak warto poznać te pierwsze, bo mogą diametralnie przyspieszyć naszą pracę, odciążyć nas od realizowania żmudnych i nudnych zadań, a być może nawet podsunąć nam nowy pomysł na biznes.

Podczas warsztatów uczestnicy dowiedzą się, jakie są obecnie najlepsze narzędzia AI do pracy z tekstem i dokumentami, tworzenia obrazów, filmów i muzyki, transkrypcji tekstu, generowania mowy i awatarów, tworzenia prezentacji, automatycznego przygotowywania notatek ze spotkań na Teamsach czy Zoomie, organizacji kalendarza i notatek, wspomagania się w procesie uczenia i nie tylko.

W internecie publikować może każdy. Nieważne, czy jest naukowcem z tytułem profesora, czy pomocnikiem mechanika samochodowego. Na forach dyskusyjnych, w komentarzach pod artykułami, a już zwłaszcza w serwisach społecznościowych możemy natrafić na zupełnie nieprawdopodobne informacje, których autor zapewnia, że to fakt, bo powiedział mu o tym znajomy ciotki siostry jego kolegi. Czasem informacje są tylko głupimi żartami nudzących się internautów, ale czasami ich autorzy działają na zlecenie autorytarnych rządów lub organizacji mających na celu wywołanie paniki lub doprowadzenie do nienawiści wobec określonej grupy społecznej – mogą to być kobiety, osoby o odmiennej orientacji płciowej, obcokrajowcy, a nawet… lekarze i naukowcy. Jak rozpoznać takie wypowiedzi w internecie? Czy jesteśmy w stanie skutecznie walczyć z dezinformacją i fake newsami? 

Różne ludzkie wynalazki od setek lat zmieniają sposób, w jaki pracujemy. Największy wpływ na rynek pracy mają oczywiście nowe technologie, w szczególności automatyzacja i robotyzacja. Powszechnie mówi się, że „roboty zabiorą nam robotę”. Faktycznie, wiele zawodów zostało już całkowicie wyeliminowanych przez automatyzację, a kolejne sukcesywnie znikają, bo zastępowane są przez rozwiązania najczęściej realizowane przez AI.

Jeszcze do niedawna wydawało się, że zawody twórcze, czyli pisarza, dziennikarza, artysty, muzyka czy programisty są profesjami, które jako ostatnie będą się opierać AI. Nic bardziej mylnego. To właśnie te zajęcia dziś łatwo jest zastąpić generatywną AI. Co prawda obecnie sztuczna inteligencja nie jest jeszcze w stanie stworzyć wybitnej książki czy bardzo skomplikowanego programu komputerowego, ale to tylko kwestia czasu. Już dziś dziennikarze newsowi, copywriterzy, początkujący programiści (junior developerzy) mają duże trudności ze znalezieniem pracy. Za chwilę niepotrzebni będą kasjerzy, kurierzy, taksówkarze, księgowi czy prawnicy.

To, że sztuczna inteligencja i robotyzacja spowoduje zniknięcie wielu zawodów, to fakt. Ale wpłynie też na pojawienie się wielu zupełnie nowych zawodów! W ostatnich latach pojawiło się wiele profesji, o których istnieniu nawet byśmy nie pomyśleli 10 czy 20 lat temu. Operator drona, Influencer, inżynier promptów, trener robotów, projektant światów w metawersum, cyfrowy grabarz – to tylko kilka przykładów. Ale w najbliższych latach prawdopodobnie pojawią się dziesiątki kolejnych, nowych zawodów.

• Chatboty oparte o generatywną sztuczną inteligencję (np. ChatGPT) jako wsparcie klienta (automatyzacja biura obsługi klienta) 
• Spersonalizowana komunikacja marketingowa do klientów (lojalizowanie klientów) – także z wykorzystaniem generatywnej AI 
• Autonomiczne sklepy, w których nie ma żywych sprzedawców (Amazon Go, Żabka Nano) 
• Autonomiczne kasy przyszłości (skanują produkty w 3D i rozpoznają je na podstawie wyglądu, a nie masy) 
• Autonomiczny transport i spedycja (autonomiczne pojazdy transportowe, drony) 
• Automatyczne sortownie 
• Roboty w retailu – „pody” w magazynach Amazon, sprzątanie powierzchni magazynowych (autonomiczne szorowarki Karcher), analiza stanów magazynowych w sklepach Walmart 
• Tracking produktów / przesyłek / palet / paczek (lokalizacja, temperatura, wstrząsy) dzięki beaconom i modułom RFID 
• Internet rzeczy w retailu 

Rozwój sztucznej inteligencji niesamowicie przyspieszył w ostatnich kilku latach. Prawdziwą rewolucją stało się upowszechnienie tzw. generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI), która pozwala na tworzenie nowych treści – tekstów, obrazów, filmów, muzyki czy kodu komputerowego. Jednym z elementów GenAI są duże modele językowe (LLM), które umożliwiają komunikowanie się z komputerem w sposób absolutnie rewolucjonizujący obsługę maszyn – przy pomocy języka naturalnego. Mówiąc inaczej, z komputerami rozmawiamy dziś tak samo, jak z ludźmi. Nie musimy uczyć się specjalnych komend czy obsługi skomplikowanych interfejsów.

Ale to dopiero początek zmian, które nadchodzą. Dzięki AI komputery stają się coraz „mądrzejsze” i potrafią nas wspomóc lub wręcz wyręczyć w coraz większej liczbie operacji. Czy duże modele akcji (LAM), agenci AI i modele rozumujące zastąpią nas w pracy? Jak duża jest szansa (albo ryzyko), że w przyszłości sztuczna inteligencja osiągnie poziom ogólnej sztucznej inteligencji (tzw. AGI – Artificial General Intelligence), która dorównuje inteligencją człowiekowi? Jakie to niesie dla nas szanse,  a jakie zagrożenia? I jak się do tego mają lansowane obecnie roboty humanoidalne, które nie tylko napędzane są przez nowe modele sztucznej inteligencji, ale także ze względu na swój kształt funkcjonują w środowisku typowym dla człowieka?

Nowe technologie co i rusz zaskakują nas swoimi możliwościami. Ale choć dziś na ustach wszystkich jest sztuczna inteligencja, to nie zapominajmy, że równolegle rozwijane są inne, co najmniej tak samo niezwykłe rozwiązania.

Jednym z nich jest metawersum, czyli próba zastąpienia tradycyjnych komputerów czy smartfonów zupełnie innymi urządzeniami. Czy będą to hełmy rzeczywistości wirtualnej (VR), czy może dużo lżejsze okulary rzeczywistości rozszerzonej lub mieszanej (AR/MR)? A może soczewki kontaktowe z wbudowanymi wyświetlaczami? Tego jeszcze nie wiemy. Wiemy na pewno, że metawersum obiecuje nam zupełnie inny poziom imersji, całkiem nowe interfejsy, niespotykane dotąd doświadczenia. Zmieni sposób, w jaki gramy w gry, oglądamy filmy, ale także robimy zakupy, zwiedzamy świat, spotykamy się ze znajomymi, korzystamy z serwisów społecznościowych, ale także pracujemy. Metawersum zastąpi nie tylko smartfony i komputery, ale także Internet, jaki dzisiaj znamy.

Inną technologią, która czai się tuż za rogiem są samochody autonomiczne. Czekamy na ich popularyzację już od wielu lat, ale w końcu nadejdzie ten dzień, gdy samochody jeżdżące bez kierowcy będą już powszechne na ulicach całego świata. Samochody autonomiczne zabiorą pracę taksówkarzom, kurierom, kierowcom ciężarówek, ale także zmienią sposób, w jaki się poruszamy. Czy w przyszłości nie będziemy mieć już własnych samochodów, a transport będzie jedynie usługą w modelu abonamentowym?

Nowe technologie zmieniają też medycynę. Operacje wykonywane zdalnie, a nawet realizowane przez roboty, trafna diagnoza stawiana nam przez sztuczną inteligencję w trakcie rozmowy telefonicznej (AI wykrywa zmiany chorobowe na podstawie brzmienia naszego głosu), a także wymiana narządów na nowe, wydrukowane na drukarkach 3D, co słusznie przypomina naprawę samochodu w warsztacie.

To tylko kilka przykładów zmian, jakie niosą ze sobą nowe technologie. Podczas wykładu usłyszysz o wielu innych, więc na pewno nic w najbliższej przyszłości Cię nie zaskoczy!

• Fun fact: z AI wszyscy mamy do czynienia od kilkunastu lat, ale dotąd większość o tym nie widziała (wyszukiwarki, filtry antyspamowe, systemy rekomendacji) 

  Dziś: Generatywna AI, w przyszłości: AGI (Artificial General Intelligence) – czy kiedykolwiek powstanie i czy zagłada ludzkości realna? 

  • Jak dziś każdy z nas może wykorzystać AI: Tworzenie obrazów (do slajdów, prezentacji, na strony WWW, logotypy) 
  • Tworzenie streszczeń długich tekstów 
  • Tworzenie treści – na strony WWW, maile, wsady do prezentacji 
  • Tworzenie muzyki 
  • Dodawanie podpisów do filmów (w dowolnym języku) 
  • Dodawanie lektora (w dowolnym języku) 
  • Tworzenie wirtualnych prezenterów (fotorealistycznych) 

  Trendy technologiczne: 

  • AI wszędzie 
  • Robotyzacja i automatyzacja – czy stracimy pracę? Jakie będą zawody przyszłości? 
  • Blockchain do weryfikacji autentyczności (niepodrabialny) 
  • Przyszłość pieniądza cyfrowego (w tym kryptowaluty) 
  • Transport autonomiczny – wywrócenie transportu do góry nogami 
  • Ecommerce i dostawa tego samego dnia (z wykorzystaniem dronów i robotów) 
  • Ekonomia współdzielenia: wszystko na abonament (nie będziemy posiadaczami, będziemy wynajmować) 
  • Personalizacja w produkcji – m.in. druk 3D 
  • Internet rzeczy (każdy przedmiot wyposażony w komputer i łączność) 
  • Cyborgizacja (elektroniczne wszczepy w ciało, wspomagające jego funkcje) 
  • Wirtualna rzeczywistość i metawersum – internet przyszłości i potencjalni następcy smartfonów 

• Autonomiczne sklepy (bez obsługi), np. Żabka Nano
• Koniec z kodami kreskowymi – rozpoznawanie produktów przez AI na podstawie ich wyglądu
• Autonomiczna dostawa pod drzwi (dostawy dronami, autonomicznymi pojazdami)
• Same day delivery – kupujemy przez internet, a produkt mamy w domu po godzinie
• Tracking przesyłek – każda paczka ma moduł z GPS/5G i jej pozycja może być śledzona in real time
• Nawigacja indoor w sklepach wielkopowierzchniowych – beacony, ale także oświetlenie LED o różnych częstotliwościach, czego nasze oczy nie widzą, a nasz smartfon owszem
• Zrobotyzowany doradca klienta – chat lub rozmowa głosowa z AI; taki robot będzie się porozumiewał z klientem w języku naturalnym i będzie znał odpowiedź na każde pytanie
• Personalizowana produkcja – sami  projektujemy produkt, a ten zostanie dla nas wydrukowany
• „Generatywne” projektowanie produktów przez AI wg podanego przez nas opisu, po chwili AI generuje nam taki produkt w 3D, a potem jest on dla nas produkowany (drukowany)
• Zakupy w metaverse (VR/AR) – w wirtualnym sklepie rozmawiamy z doradcami sterowanymi przez AI, personalizujemy produkty, które są dostarczane pod drzwi przez drona/pojazd autonomiczny 
• Przyszłość metaverse – możemy dotknąć produktu, poczuć jego fakturę i zapach