Równość płci jest od dawna jednym z priorytetów w działalności UNESCO. Mimo że niski odsetek kobiet badaczek jest niekorzystny dla świata nauki i rozwoju innowacji, nadal stanowią one tylko 30% ogółu naukowców na świecie. Upowszechnienie dostępu młodych kobiet do edukacji, a następnie zwiększenie ich udziału w nauce to zasadniczy warunek rozwoju i pokoju na świecie. Agenda 2030 i postawione w niej cele zrównoważonego rozwoju zależą właśnie od zwiększenia udziału kobiet w dziedzinach nauki odpowiedzialnych za poszukiwanie rozwiązań tych problemów, a stale zwiększający się obszar badań i możliwości nauki stwarza szansę na znalezienie własnego miejsca w społeczności akademickiej i na realizację planów naukowych.
W ubiegłym roku wybuch pandemii COVID-19 przyczynił się do odkrycia na nowo wiodącej roli kobiet w nauce. Kryzys, z jakim przyszło nam się zmierzyć ponownie pokazał wkład badaczek w pogłębianie wiedzy na temat wirusa, opracowanie technik testowania i produkcji szczepionek. Jednocześnie koronawirus okazał się potężną przeszkodą dla kobiet naukowców na wczesnych etapach kariery i istotnie wpłynął na ich zawodowe losy.
Kobiety w nauce – porcja statystyk
W ciągu ostatnich 20 lat odsetek badaczek wzrósł jedynie o 3%.
Kobiety stanowią mniej niż 30% pracowników w dziedzinach STEM.
W Polsce do profesury dochodzi zaledwie 18-19% kobiet, choć stanowią 59% absolwentów studiów, a wśród doktorantów jest ich 45%.
Zaledwie 11% kobiet piastuje najwyższe stanowiska na uczelniach wyższych.
Kobiety stanowią tylko niecałe 4% laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie nauk ścisłych.
Wydajność badań spada o połowę co 13 lat, więc aby powiększać dorobek naukowy należy co kilkanaście lat podwajać liczbę badaczek i badaczy.
Bardziej różnorodne zespoły otrzymują ponad 1/3 cytowań więcej.
Młode naukowczynie w Polsce
Stereotypy dotyczące postrzegania kobiet w nauce wciąż są silne. Na naszym rodzimym podwórku 2/3 osób uważa, że sukces naukowy nie zależy od płci, a jednocześnie blisko 40% badanych uważa, że to mężczyźni lepiej pasują do zawodu naukowca. Co za tym idzie, w społeczeństwie panuje podział na dziedziny typowo męskie i żeńskie. By zwiększyć równowagę płci w nauce powstają liczne inicjatywy, które mają zachęcać dziewczęta i kobiety do podejmowania tej ścieżki zawodowej.
Dziewczyny na politechniki! i Dziewczyny do ścisłych! to pionierski i zarazem największy projekt promujący kierunki techniczne, inżynierskie i ścisłe wśród młodych kobiet w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. Podobnie jak Lean in STEM czy IT for SHE to projekt fundacji Perspektywy, której celem jest wspieranie rozwoju potencjału młodych ludzi i wyrównywania szans. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej już ponad dekadę temu wdrożyła program POMOST, by wyhamować proces utraty talentów i wiedzy, a także wspierać naukowców wychowujących małe dzieci lub oczekujących narodzin dziecka oraz powrót badaczy do pracy.
Uniwersytet Sukcesu
Uniwersytet Sukcesu to ogólnopolski edukacyjny program zawodowy skierowany do młodych kobiet (18-25 lat), które wchodzą na rynek pracy. Program skupia się głównie na podopiecznych opuszczających domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze oraz młodych kobietach znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.
Głównym problemem dziewczyn jest fakt, że po opuszczeniu domu dziecka często nie potrafią żyć samodzielnie, nie wiedzą, jak zachować się na rynku pracy, a także gdzie znaleźć pomoc i jak zmienić sytuację, w której się znalazły.
Dlatego też, aby realnie im pomóc program Uniwersytet Sukcesu przygotowuje do wejścia na rynek pracy poprzez nabycie nowych kompetencji (zarówno cyfrowych, jak i komunikacyjnych). W skład programu wchodzą dwie akademie: Programistki i Digital Marketerki oraz wiele zajęć dodatkowych, które pomagają też odzyskać pewność siebie i poczucie własnej wartości.
Więcej o projekcie: uniwersytetsukcesu.com
