Świat coraz bardziej zaczyna interesować się tematem zmian klimatycznych. Microsoft przeznaczył aż miliard dolarów na fundusz innowacji klimatycznych. Black Rock, ogłosił, że zmiany klimatyczne będą głównym tematem ich inwestycji przez najbliższe kilka lat, a ich budżet to ok 7 tryliardów dolarów. Chiny instalują rekordową liczbę paneli słonecznych i turbin wiatrowych, żeby poradzić sobie z problemem smogu. Rząd Chiński zainwestuje 560 miliardów dolarów w ciągu najbliższego roku po to, żeby uczynić zielone technologie („green tech”) bardziej masowymi nie tylko w Chinach, ale również u wszystkich ich handlowych partnerów na świecie.

Energie Odnawialne:

Miliarder Philip Anschutz, który dorobił się fortuny na ropie, planuje teraz wybudować farmy wiatrowe w całych Stanach Zjednoczonych zaczynając od Wyoming. Elon Musk, znany ze swoich przełomowych konceptów technologicznych wraz z grupą firm pracuje nad dwoma tematami związanymi z klimatem: nad stabilną technologią składowania i przechowywania energii oraz nad panelami słonecznymi, które będą miały atrakcyjniejszy wygląd bez utraty efektywności. To wbrew pozorom dosyć istotny temat – badania pokazują, że wiele osób nie instaluje paneli słonecznych, bo nie pasuje im ich „design”. Jedna z największych uczelni technologicznych na świecie MIT pracuje nad turbinami wiatrowymi umieszczonymi daleko od brzegu, które będą jednocześnie mogły przechowywać energię. Makoni – firma niedawno zakupiona przez GoogleX produkuje specjalne, latające bardzo wysoko latawce, które pozyskują energię wiatrową.

Co dalej?

Badacze na uniwersytecie Kalifornia wyprodukowali inteligentny materiał, który reaguje ze słońcem. Wyobraźmy sobie inteligentny, sztucznie stworzony słonecznik, który pobiera energię ze słońca i przesyła dalej. Inna firma z obszaru energii słonecznej – Heliogen, wspierana przez Bila Gates’a, stworzyła nowy sposób pozyskiwania energii słonecznej i co jeszcze ważniejsze, koncentrowania tej energii. Produkuje ogromne panele lustrzane skierowane do słońca i na siebie nawzajem w sposób, który zapewnia zmultiplikowany efekt. Dzięki temu produkuje się gorąco o temperaturze ponad 1000 stopni. Tak skoncentrowana energia słoneczna może być dziś używana głównie w przemyśle np. do topienia stali, ale jest tylko kwestią czasu, kiedy nauczymy się odpowiednio przechowywać i dystrybuować energię według potrzeb.

Już ponad 100 miast na całym świecie twierdzi, że aż 70% produkowanej przez nie energii pochodzi ze źródeł odnawialnych, a co najmniej 40 miast i 158 firm zobowiązało się do wykorzystania tej energii nawet w 100%. Setki innych – zarówno miast, jak i krajów – zobowiązało się do przejścia na produkcję energii odnawialnej. Nawet bogata w ropę Arabia Saudyjska pracuje nad szczegółowym, długoterminowym planem mającym na celu dywersyfikację gospodarki i odejście od ropy. Odnawialne źródła energii nabiorą większego znaczenia w nadchodzącej dekadzie. W ciągu najbliższych pięciu lat powinniśmy zaobserwować szybszy rozwój ekologicznych technologii niż kiedykolwiek wcześniej.

Samochody elektryczne:

Transport produkuje ok 30% zasobów energii, więc nie ma sposobu, żeby ominąć ten temat rozmawiając o zmianach klimatycznych. Hiszpański startup Graphenano zbudował ostatnio baterię z grafenu, która ładuje samochód w ciągu 8 minut. Teraz firma przymierza się do produkcji masowej i otwarcia pierwszej fabryki tych baterii.

Energia jądrowa:

Rosja pracuje nad nowym typem pływającej elektrowni jądrowej. Eksperymentują z barką o nazwie „Akademik Lomonosow” na której umieszczono 2 ogromne reaktory jądrowe, które produkują energię dla 100 tysięcy domów pobliskiego miasta Pevek. Siemens i ABB budują niezależnie nowe centra dystrybucji energii pod wodą. Podwodne stacje energetyczne mogą być połączone z turbinami, elektrowniami i pozwolą za kilka lat na otwarcie podwodnych fabryk.

Geoinżynieria:

Lustra w przestrzeni kosmicznej, wyłapywanie dwutlenku węgla z atmosfery czy wstrzykiwanie gazów do atmosfery to tylko kilka przykładów geoinżynierii, która jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych i gorących trendów w obszarze zmian klimatycznych. Czy będzie w stanie pomóc czy tylko zaszkodzi – tego dowiemy się w najbliższych latach.

Algi i bakterie w akcji:

Dwutlenek węgla przechowuje się z algami i specjalnymi szczepami bakterii. Naukowcy budują specjalne bioreaktory, napełniają je zielonymi algami i specjalnymi, modyfikowanymi szczepami bakterii, które jedzą dwutlenek węgla wychwytywany z naszego środowiska i przekształcają go w nieszkodliwy wodorowęglan.

Ultra wysokie napięcie:

W najbliższej przyszłości będziemy transportować czystą energię z miejsc produkcji do obszarów, w których energia jest potrzebna, przy użyciu nowego rodzaju sieci energetycznej testowanej w Chinach. Pierwsza linia od tamy w prowincji Yunnan do Szanghaju, została już ukończona. Kolejnym krokiem będzie ukończenie sieci obejmującej całe wschodnio-zachodnie połacie kraju. Taki system sam w sobie może przesyłać energię dla np. połowy Hiszpanii. Chiny poinformowały, że planują transport czystej energii na całym świecie, a rozpoczęta niedawno inicjatywa „Belt and Road” może w tym pomóc. Za 40-50 lat można sobie wyobrazić, że wszyscy będziemy energetycznie zależni od Chin – a nie od krajów OPEC (Arabia Saudyjska, ZEA, Wenezuela, Irak, Iran, Kuwejt, Libia, Nigeria, Katar, Algieria, Angola i Ekwador) jak dzisiaj.

Chociaż wyzwania ekologiczne wydają się trudne, jedną z rzeczywistych korzyści technologii jest to, że niezwykle szybko się rozwija i jest w stanie rozwiązywać coraz to nowe problemy ludzkości. Czujniki i urządzenia, od telefonów komórkowych po satelity, mogą pomóc w gromadzeniu informacji; big data, sztuczna inteligencja i obliczenia kwantowe mogą pomóc w zrozumieniu tych informacji; a robotyka, biotechnologia i nowe metody produkcji mogą zarówno zmniejszyć eksploatację środowiska, a także pomóc w oczyszczaniu planety, ograniczeniu smogu i przywróceniu do życia obszarów, które zostały zniszczone.

Choć wciąż pozostaje wiele do zrobienia, znajdujemy się w punkcie zwrotnym, w którym mamy coraz potężniejszy zestaw narzędzi i rozwiązań, które mogą nam pomóc uratować naszą planetę.

Sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe z jednej strony fascynują i budzą nadzieje na lepsze jutro, z drugiej – rodzą mnóstwo obaw o kryzys prywatności czy dyskryminację. Profesor Anindya Ghose z NYU Stern w wywiadzie dla Cornerstore Research podzielił się swoją opinią na temat tego, jakie szanse i zagrożenia niesie szerokie wykorzystanie technologii opartych o AI w obrębie modelowania zachowań konsumenckich, zarządzania opieką zdrowotną czy w ramach funkcjonowania sądownictwa.

Dużo słyszymy o sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym. Czym one są?

Sztuczna inteligencja to replikacja ludzkiej inteligencji w maszynach, która umożliwia urządzeniom naśladowanie ludzkich zachowań i wykonywanie charakterystycznych dla ludzi czynności, takich jak rozpoznawanie mowy czy podejmowanie decyzji. Uczenie maszynowe, które jest formą zastosowania AI, oznacza zdolność komputera do uczenia się, rozwijania i dostosowywania do nowych danych, bez potrzeby programowania przez człowieka.

Czy te technologie są czymś nowym?

Nie do końca. Prace nad fundamentami trwały już od jakiegoś czasu, lecz dopiero dzięki dostępowi do „big data” technologie te znalazły zastosowanie. Wykorzystują one algorytmy, które są głodne danych. Oczywiście, nie chodzi tylko o ich ilość, ale także różnorodność. Preferencje konsumentów, ich postawy i cele wyrażane są na wiele rozmaitych sposobów na platformach społecznościowych, poprzez recenzje produktów oraz wyszukiwane treści. Różnorodność dostępnych danych poszerzyła wachlarz zastosowań dla AI i uczenia maszynowego: modele stały się dokładniejsze i bardziej wartościowe, dzięki budowaniu ich w oparciu o szersze i bardziej zróżnicowane zbiory danych.

Jakie zastosowania ma AI i uczenie maszynowe?

AI ma niezwykle szerokie zastosowanie w cyfrowym i mobilnym marketingu. Reklamodawcy mogą wykorzystywać ścieżki danych generowane przez użytkowników telefonów komórkowych, aby polepszać ich doświadczenia konsumenckie. Robią to dostosowując reklamy online bądź oferując rabaty klientom, fizycznie znajdującym się w pobliżu określonych sklepów. Oparte o technologię AI urządzenia do zakupów głosowych oraz aktywowani głosowo asystenci zakupowi także zmieniają zachowania konsumenckie w trakcie dokonywania zakupów. Sprawiają, że klienci częściej poszukują produktów z nowych kategorii, pogłębiają poszukiwania w obrębie tej samej kategorii produktowej oraz w inny sposób wydają pieniądze. Największym motorem tych zmian, według moich doświadczeń, jest wygoda jaką zapewniają te urządzenia. Możemy także zaobserwować ciekawe implikacje AI w kontekście ochrony zdrowia. Algorytmy sztucznej inteligencji mogą wesprzeć nas w przewidywaniu pandemii, identyfikowaniu osób z grupy wysokiego ryzyka oraz w rozwoju metod leczenia. Przykładowo niewielki start-up specjalizujący się w technologii AI, podobno zidentyfikował wczesne przypadki zachorowań na COVID-19, zanim jeszcze Światowa Organizacja Zdrowia wydała pierwsze oficjalne oświadczenie. W miarę gromadzenia szczegółowych danych, modele uczenia maszynowego mogą zostać przygotowane do wspierania indywidualnych osób w mierzeniu i aktualizowaniu informacji na temat ryzyka zakażenia, biorąc pod uwagę historię leczenia danej osoby, jej miejsce zamieszkania czy ścieżki przemieszczania się. Postępowania sądowe także generują ogromną ilość danych. W naturalny sposób stwarza to możliwość zastosowania AI i uczenia maszynowego w tym zakresie. Przykładowo algorytmy mogą zostać użyte do przeanalizowania ogromnej ilości komentarzy użytkowników online w celu określenia, czy na decyzję konsumenta mogło wpłynąć rzekomo wprowadzające w błąd oświadczenie producenta. Podobnie, można użyć takich algorytmów w celu przeanalizowania, czy wzorce wyłaniające się z ogromu danych generowanych przez operacje finansowe są zgodne z domniemanym bezprawnym postępowaniem.

Wspomniał Pan, że technologie AI oraz uczenia maszynowego, potrzebują ogromnej ilości danych osobowych, aby być skutecznymi. Czy istnieje tu ryzyko dla naszej prywatności?

Chociaż wydaje się, że klienci na ogół chętnie dzielą się swoimi danymi z firmami w zamian za pewne udogodnienia (np. narzędzia do rozpoznawania głosu, unikanie nachalnych bądź nieadekwatnych reklam) lub korzyści materialne (np. Spersonalizowane rabaty), oczekują także, że ich dane wykorzystywane będą w sposób odpowiedzialny. Niezależnie od tego, czy jest to uzasadnione, czy nie, ostatnio mieliśmy do czynienia z ostrym sprzeciwem wobec firm, które rzekomo nie dotrzymały swojej strony zobowiązań. Na przykład w 2017 roku rząd oskarżył producenta telewizorów o sprzedanie zbioru danych na temat zwyczajów związanych z oglądaniem telewizji, bez uprzedniego uzyskania zgody użytkowników produktu. Kolejny przykład to pozew zbiorowy z 2019 roku, w którym zarzucono kilku operatorom bezprzewodowym naruszenie prawa do prywatności poprzez sprzedaż danych geolokalizacyjnych osobom trzecim. Technologia blockchain może złagodzić niektóre z tych obaw. W głównej mierze blockchain to zaszyfrowany, stały cyfrowy rejestr, zapisujący transakcje (finansowe lub wymianę danych) pomiędzy stronami. Dane te mogą być udostępniane, lecz niemożliwe jest ich skopiowanie. Przechowywanie ich w ten sposób umożliwia konsumentowi śledzenie i kontrolowanie tego, w jaki sposób i przez kogo ich dane są wykorzystywane. Taki sposób operowania danymi promuje zaufanie i transparentność.

Jakie inne obawy budzi rozwój zaawansowania sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego?

Niektóre zgłaszane obawy dotyczą dyskryminacji i działania w zmowie. Jak donoszą media, niektórzy obawiają się, że różnice rasowe w korzystaniu z opieki zdrowotnej i związanych z nią wydatkach, mogą doprowadzić do rozwoju algorytmów, które zdeterminują, iż biali pacjenci są bardziej narażeni na problemy zdrowotne w przyszłości, a tym samym, pomimo identycznej diagnozy, wymagają priorytetowej interwencji. Obawy narastają także wokół z pozoru neutralnych decyzji podejmowanych przez algorytmy. Przykładowo, próba znalezienia kandydatów, którzy prawdopodobnie będą w danej pracy szczęśliwsi może zbiegać się z dokonanym przez AI wyborem tych osób, które krócej dojeżdżają do miejsca pracy. Konsekwencją tego może być stronniczość wobec mieszkańców poszczególnych dzielnic. Z drugiej strony zmowa algorytmiczna odnosi się do obawy, że autonomiczne algorytmy cenowe (które mogą ustalać ceny towarów online) mogą „nauczyć się” jak unikać konkurowania z innymi, nawet jeśli nie zostały do tego zaprogramowane. Toczy się jednak dyskusja na temat tego, czy zmowa algorytmiczna może rzeczywiście zaistnieć w praktyce. Podobnie jak w przypadku wielu przełomowych technologii, sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe zmieniają sposób działania. Mogą również rodzić złożone i nieoczywiste pytania, jak wspomniane powyżej. Musimy uważnie ocenić zmiany, jakie te technologie powodują, zbadać, czy zostały wyrządzone szkody, a także, co ważne, ustalić, czy dana technologia była odpowiedzialna za rzekome straty. Wymaga to dokładnych badań.

Profesor Ghose pracuje w Stern School of Business na Uniwersytecie Nowojorskim, jest ekspertem od ilościowych badań marketingowych, analityki biznesowej i systemów informatycznych. Zaangażowany jest w pionierską pracę nad zagadnieniami ekonomicznymi i zachowaniami konsumentów związanymi ze sztuczną inteligencją, gospodarką internetową, marketingiem cyfrowym, internetem rzeczy (z ang. IoT), mediami społecznościowymi, big data oraz analizami biznesowymi. Pofesor jest także ekspertem Digital University.

Dzisiaj 15-stu ekspertów podzieliło się swoją wiedzą i doświadczeniem. Opowiedzieli o największych wyzwaniach, trudnych decyzjach, sukcesach, owocnych praktykach oraz o tym, jak widzą kształtującą się właśnie nową rzeczywistość.

Praca zdalna, rekrutacja i edukacja online jako nowa normalność to jedne z kluczowych trendów w obszarze HR, które przedefiniują nasz sposób pracy, współpracy i kierunek rozwoju. Do nich też należy kultura organizacyjna wspomagająca efektywność i zaangażowanie pracownika, a także rola benefitów w zapewnieniu podstawowych potrzeb i bezpieczeństwa.

Nadzwyczajność pandemii wymaga nadzwyczajnych rozwiązań, w tym regulacji dotyczących ochrony prywatności i danych osobowych, które obecnie gromadzone są na szeroką skalę. Należy zadać sobie pytanie gdzie jest granica, której pracodawcy nie wolno przekroczyć. Piętrzą się też wyzwania prawne związane z cyberbezpieczeństwem pracy zdalnej. Determinuje to powstanie hybrydowego podejścia w sektorze zatrudnienia, jak np. uznanie kwalifikowanego podpisu elektrycznego pod umową u pracę.

Obecna sytuacja przyspieszyła proces transformacji cyfrowej i zmian w kulturze organizacyjnej wielu firm, tym samym zwiększała znaczenie współpracy HR z biznesem. Dynamiczna zmiana i niepewność stały się naszą codziennością. Liderzy HR, bardziej niż kiedykolwiek muszą być partnerem biznesu, wykazywać się proaktywnością, ciekawością, empatią oraz umiejętnością szybkiej adaptacji do nowej rzeczywistości.

Moment epidemii można nazwać czasem “sprawdzam”, a w takim czasie komunikacja odgrywa szczególną rolę. Jest sprawdzianem wiarygodności przywództwa na wielu poziomach. Błyskawiczna reakcja ze strony pracodawców i udzielanie na bieżąco informacji budują poczucie bezpieczeństwa i wzmacniają zaufanie pracowników. To z kolei buduje atmosferę, w której zespoły mogą pozostać zaangażowane i efektywne, nawet mierząc się z niespotykanymi dotąd wyzwaniami. Pracownicy powinni znajdować się w centrum uwagi, gdyż to od ich działań zależy to, jak będzie rozwijał się nasz biznes

Pandemia COVID-19 wymusiła przeformułowanie systemów benefitowych w organizacjach. Sytuacja jest jednak szansą na akcelerację rynku benefitów oraz stworzenie nowego podejścia do nich bazującego na faktycznych potrzebach ludzi. Kluczowa jest konieczność zaoferowania wsparcia pracownikom w obszarze utrzymywania płynności finansowej, jak choćby uelastycznienie wypłat czy wprowadzenie zaliczek na poczet przyszłej pensji. Drugim istotnym elementem jest zadbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne oraz dobrostan ludzi, co bezpośrednio przekłada się na  efektywność w pracy. Zrównoważone podejście do zdrowia powinno być elementem strategii każdej organizacji.

Przyszłość będzie pełna hybrydowych rozwiązań. Wiemy już, co da się robić zdalnie, a czego nie, dlatego będziemy dużo bardziej świadomie podejmować decyzje, aby pracownicy i managerowie pracowali efektywniej. Nie należy czekać na powrót do biura, trzeba wykorzystywać technologie i być razem już dziś. Zmieni się także wachlarz kompetencji lidera oraz sposób i narzędzia jego budowania. Na chwilę obecną jedynie online daje nam możliwość skutecznego zaplanowania działań edukacyjnych i nie powinniśmy się tego bać.

Wszyscy eksperci HRevolution są zgodni co do tego, że warto korzystać́ z szans, jakie przynoszą̨ obecne zmiany i spojrzeć́ na tę trudną sytuację jako coś pozytywnego. Ma ona w sobie potencjał na bardzo korzystne zmiany dla nas i biznesu.